پسر چهارساله ای دارم که از حافظه ی بالایی برخوردار است. ولی در یاد گرفتن سوره ها یا احادیث کوتاه و نماز به شیطنت می پردازد و اصلا گوش نمی دهد،اما وقتی از تلویزیون سرود،آواز و آهنگ به گوش می رسد خیلی زود جذب می شود. چگونه با او برخورد کنیم؟

یکی از اساتید می گفت: وقتی می خواهیم مطلبی رو به بچه ها آموزش بدیم باید اول، بچه جذب مطلب بشه  بعد مثال می زد و می گفت: شما وقتی می خواهید سیب رو به زبان عربی به بچه ها یاد بدید اگر همین جوری بگید: سیب،چه بسا بچه یاد نگیره. امّا اگر سیب قرمزی رو کنار تخته سیاه خود بذارید، بچه بدون اینکه شما مطلبی رو بگید جذب این سیب می شه. چرا؟ چون خود این سیب با این قرمزی و زیبایی، خودبه خود توجه بچه رو جلب می کند. خودش از شما می پرسه،این چیه؟ شما بهش می گید:این سیبه. درکنارش می گید:این رو به زبان عربی «تفّاح» می گن.

از این طریق بچه خودبه خود این رو یاد می گیره. وقتی ما می خواهیم نماز یا مسائل دینی رو به بچه ها آموزش بدیم باید نماز رو مورد پسند و جذاب کنیم. روشی که یه مدتی برای آموزش قرآن ابداع شده، بچه ها خیلی زود قرآن رو حفظ می کنند. آقای طباطبایی و پدرمحترمشون با حرکات دست، معنای کلمات قرآنی رو به بچه ها می فهمانند. وقتی بچه فهمید که معنای آیه ای که می خواد حفظ کنه چیه،حفظ کردن اون براش خیلی آسون می شه. البته مؤسسات قرآنی هم درحال حاضر وجود دارند که قرآن رو بصورت اشاره و حرکات دست به بچه ها آموزش می دهند.

تربيت فرزند خوب يا بد، چه آثاري دارد؟

مسائل مربوط به تعليم و تربيت كودك، يكي از امور مهم اجتماع كنوني بشر است كه فكر دانشمندان را به خود متوجه ساخته، و از اين راه فصل تازه اي در علوم تربيتي و پرورشي، باز گشوده و افكار تازه و سودمندي در اين باره به مراكز و محافل تربيتي عرضه شده است و سازمانهائي براي رفع نيازمنديهاي علمي و تربيتي كودك بوجود آورده و اين قسمت به صورت رشته تخصصي در آمده است.

دانشمندان به خوبي در يافته‏اند كه زيربناي زندگي در دوران كودكي پي ريزي مي‏شود، و بخشي از سعادت و شقاوت ادوار مختلف زندگي يعني دورانهاي جواني و پيري، در گرو طرز تربيت دوران كودكي است. با اين كه شخصيت انسان به عوامل گوناگون بستگي دارد كه هر كدام از آنها در سرنوشت انسان تأثير بسزائي داشته و كاملا موثر مي‏باشد ـ مع الوصف ـ تربيت هاي دوران كودكي در نظر دانشمندان، حائز اهميت خاصي است وآن را «زيربناي زندگي» مي‏نامند. قلب و روان كودك بسان صفحه كاغذ سفيدي است كه در دست نقاش چيره دست قرار گيرد، هر نقشي كه روي آن ترسيم شود، تا آخر عمر صفحه، باقي مي‏ماند. فرض كنيد قطعه سنگ مرمري در دست استادكار، هنرمندي قرار گيرد، از آنجا كه او يك سنگتراش توانا، يك صنعتگر ماهر، يا يك مجسمه ساز قوي پنجه است، دهها فكر و خيال درباره آن كرده و نقشه‏هائي مي‏ريزد، ولي اگر دست به پيكر آن «مرمر» زد و آن را به صورت مجسمه يكي از نوابغ جهان يا يكي از اشياء ظريفه در آورد، همه گونه امكانات و استعدادهائي كه قبلا در اين قطعه مرمر وجود داشت، از ميان مي‏رود و تا سنگ باقي است صورت نابغه نيز همراه آن باقي خواهد بود. روح و روان حساس كودك در آغاز زندگي، از جهات بسياري مانند همين ماده خامي‏است كه براي همه گونه فعاليتها و صورتها، براي همه رقم تربيتها و پرورش ها، آمادگي دارد. و اگر اولياء كودك حسن ابتكار به خرج دهند و فطرت پاك و احساسات ارزنده او را، با شيوه‏هاي پسنديده رهبري نمايند، سرنوشت او را از اين طريق روشن مي‏كند و اگر در اين راه سهل انگاري نمايند و با روشهاي غلط و پرورش غلط و پرورشهاي ناستوده فطرت او را آلوده سازند، حتماً مقدمات بدبختي كودك را فراهم ساخته‏اند به طوري كه اگر ديگر عوامل شخصيت ساز، از قبيل محيط زندگي، و يا فرهنگ به داد او نرسد، آثار اين گونه تربيت هاي غلط زود يا دير در زندگي او نمايان خواهد شد. علي (ع) مي‏فرمايد: «اِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْاَرضِ الْخالِيَة ما اُلقِيَ فيها مِنْ شَيْئٍ قَبِلَتْهُ (نهج البلاغه/ نامه ۳۱/۴۶ /ط عبده) ؛ دل جوان نورس همچون زمين كشت نشده و بكر است، هر بذري در آن بپاشند مي‏پذيرد».

گفتگو با حجت الاسلام دکتر رفیعی

مفهوم «سبک زندگی» از جمله مفاهیم علوم اجتماعی و علم جامعه شناسی و مردم شناسی است که اخیراً و در دهه اخیر بسیار مورد توجه عالمان علوم اجتماعی و مدیران فرهنگی قرار گرفته است؛ سبک زندگی معنایی است که از به هم تنیدگی و پیوند و نظام وارگی و شبکه‌ای بودن عوامل متعددی که در شیوه های زندگی یا اقلیم‌های زیستن انسان تأثیر می‌گذارند، به وجود آمده است.

ما به طور مکرر در اذان واقامه جمله حی علی خیر العمل را تکرار میکنیم.بنابراین نماز بهترین کار از نظر اسلام است.
شیطان در ابتدا نهایت تلاش را می‌کند که ما بهترین عبادت را انجام ندهیم همچنانکه در این زمینه امام زمان (عج) می‌فرمایند: هیچ چیز مانند نماز بینی شیطان را به خاک نمی‌مالد. اما شیطان باز دست بر نمی‌دارد یعنی فقط به کفرما رضایت می‌دهد وقتی دید ما شروع به خواندن نماز کردیم سعی می‌کند حضور قلب در نماز را از ما بگیرد و  آنقدر ذهن ما را به عوامل خارجی و داخلی متمرکز میکند که یکباره به خود می‌آییم و می‌بینیم نماز تمام شد و ما هیچ چیز نفهمیدیم.

روزی پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله و سلم) از کوچه ای می‌گذشتند. نگاه مبارکشان به گروهی از کودکان افتاد که در حال بازی بودند. پیامبر در همان حال فرمودند: «وای بر احوال فرزندان آخرالزمان از دست پدرانشان»

 

جوانان فن همسرداری را بیاموزند

پاسخ آیت الله امینی به این پرسش را در ادامه می خوانید.

لازم است زن و شوهر در آغاز زندگى نوین هم دیگر را بشناسند، با طرز تفکر، اخلاق، خواسته ها، تمایلات و توان جسمى هم دیگر آشنا شوند، از نقاط ضعف و قوت یک دیگر آگاهى یابند و این شناخت هم به منظور تحکیم بنیاد زناشویى و دست یابى به راه هاى تنظیم زندگى، تعدیل خواسته ها و حداکثر استفاده کردن از امکانات موجود باشد، نه به قصد عیب جویى و کشف نقاط ضعف شخص مقابل. خلاصه این که این شناخت باید به قصد اصلاح، خیرخواهى و استوار ساختن بنیاد خانواده صورت گیرد، نه به منظور بهانه گیرى، عیب جویى و اشکال تراشى.

اگر با چنین دیدى در صدد شناخت یک دیگر برآمدند و در هم دیگر نقطه ضعفى یافتند، هرگز سر و صدا راه نمى اندازند، بلکه سعى مى کنند وضع موجود را اصلاح نمایند. نقطه ضعف، از دو حال خارج نیست: یا نقص جسمانى است و یا اخلاقى و روانى.

انواع خانواده از نظر تربيت كودك ( 4 - خانواده سالم)

در 3 يادداشت قبلي سه نوع خانواده را تشريح كرديم كه شيوه تربيت كودك آنها نامطلوب بود و اينك آخرين نوع را كه خانواده سالم مي باشد بررسي مي كنيم و شيوه تربيت كودك را در آنها توضيح مي دهيم.

 4 - خانواده سالم ( خانواده دمکرات)

1 - افراد خانواده سرزنده و با محبت هستند و همه رفتار و اعمال آنان با نوعي اصالت توام است.

2 - افراد خانواده به طور آشكار رنج و ناراحتي و نيز احساس همدري خود را نسبت به افراد ديگر خانواده بيان مي كنند.

3 - افراد خانواده از ريسك (‌خطر كردن )‌ معقول و سنجيده نمي هراسند و مي دانند كه ممكن است با خطر كردن اشتباهاتي نيز داشته باشند ‍ ، ولي اشتباهات شخصي هم مي تواند خود مقدمه اي براي شناخت اشكالات شخصي و بنابراين زمينه اي جهت رشد و كسب تجربه بيشتر باشد.

انواع خانواده از نظر تربيت كودك ( 3 - خانواده گسسته)

در دو يادداشت قبلي تربيت كودك در خانواده هاي سخت گير و آسانگير را شرح داديم و در اين يادداشت به بررسي تربيت كود ك در خانواده هاي آشفته و پريشان مي پردازيم.

ج ) خانواده گسسته (‌خانواده پريشان )

1 - در اين خانواده ها بعلت اختلاف بين والدين ، معمولا به صورت قهر و آشتي به سر مي برند كه تاثير منفي روي كودكان مي گذارد.

2 - گاهي كودك به عنوان قاضي در نظر گرفته مي شود و گاهي قرباني يكي از طرفين مي گردد.

3 - كودك علاوه بر اينكه نيازهاي رواني و جسمانيش ارضاء نمي گردد ،‌ بتدريج الگوهاي پرخاشگري را مي آموزد . (‌ كودكاني كه بدون مقدمه بچه هاي ديگر را مي زند)

در يادداشت اول 4 نوع خانواده از نظر تربيت مشخص نموده و نوع اول آن را (‌ خانواده سخت گير )‌ را شرح داديم و اكنون بخش دوم : 

ب )‌ خانواده سهل گير و آسان گير

1 - پدر و مادر به دنبال نيازهاي ارضاء نشده خودشان هستند. دنبال جواني و نوجواني و دل مشغولي هاي خود هستند.

2 - به امر تربيت و ارضاء نيازهاي جسمي و رواني كودك نمي پردازند و چون آسانگير هستند ،‌ براي خاموش كردن صداي بچه ،‌ هر چه كودكشان از آنها مي خواهد ، آنها انجام مي دهند . لذا كودك پرتوقع تربيت مي شود.

3 - هدفها و انتظارات برايشان روشن نيست و به همين دليل ، در تربيت فرزندان خود از روش  ، فلسفه يا ديدگاه خاصي پيروي نمي كنند.

به طور  خلاصه از نظر نحوه تربيت كود ك و بطور كلي نحوه اداره سيستم خانواده مي توان 4 نوع خانواده را :مشخص كنيم كه عبارتند از

الف - خانواده خشك و سخت گير ( والدين سخت گير و مستبد )

ب -   خانواده سهل گير و آسان گير

ج -   خانواده گسسته (‌ خانواده پريشان )

د  -   خانواده دمكرات (‌ خانواده سالم ) 

به علت مهم و مبسوط بودن اين مبحث ،  هر يك از اين  4 دسته خانواده را در يادداشتي جداگانه شرح خواهيم داد.

راز خوشبختی فرزندانمان

1. با او وارد بحث و مجادله نشوید.

2. بخاطر آنچه می گوید و میکند، مسخره اش نکنید.

3. به او بد و ناسزا نگویید.

4. جز در نهان او را مورد انتقاد قرار ندهید.

5. تصمیمها و قرار و مدارهایش را زیر پا نگذارید.

6. او را تصدیق کنید و به او خوش گمان باشید.

از کتاب " راز خوشبختی فرزندان "

  مولف: محمد الکاتب